لزوم صرفه جویی در مصرف گاز/ با دمای رفاه ناترازی گاز حل می شود
تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۱۷۴۲۰
به گزارش خبرنگار مهر، مصرف گاز در بخش خانگی ابتدای هفته جاری از ۶۲۰ میلیون متر مکعب عبور کرد و به ۶۳۰ میلیون متر مکعب رسید در حالی که پیش بینی‌ها حاکی از آن است که این میزان مصرف در هفته آینده به ۶۵۰ میلیون متر مکعب در روز برسد.
به همین دلیل گمانه زنی‌هایی بر تعطیلی‌های متمادی ادارات دولتی وجود دارد تا از بار مصرف گاز بکاهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
درخواست وزیر نفت از مردم برای صرفه‌جویی در مصرف گاز
جواد اوجی وزیر نفت اخیراً گفته است: در هیچ کجای دنیا و هیچ کشوری مصرف بخش خانگی و تجاری و صنایع غیر عمده به ۶۳۰ میلیون مترمکعب نمی‌رسد، ما معتقدیم که یک رقم عظیمی از این ۶۳۰ میلیون متر مکعب اسراف می‌شود، از همه هموطنان خواهشمندیم که ما را یاری کرده تا بتوانیم این نعمت الهی یعنی گاز را به دست تمامی هموطنان برسانیم.
وزیر نفت اضافه کرد: خط قرمز ما به دستور رئیس جمهور محترم بخش خانگی است و به هیچ وجه دچار قطعی نمی‌شود به همین دلیل از بخش‌های دولتی شروع کرده‌ایم و سازمان‌های اداری در هر بخش مصرف غیر متعارف داشته باشند، ابتدا اخطار دریافت می‌کنند و در صورت عدم رعایت گاز را قطع می‌کنیم با تدابیر ما و همکاری مردم هیچ قطعی گاز نخواهیم داشت.
با تمامی این مقولات اما حالا این نگرانی وجود دارد که با این روند مصرف که به گفته کارشناسان امر مصرف گاز مردم ایران با مردم چین که یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت دارد، برابری می‌کند کشوری که دارنده عظیم‌ترین مخازن گازی جهان است تبدیل به واردکننده گاز شود چرا که از سال آتی تولید گاز از پارس جنوبی با افت مواجه خواهد شد.
مصرف گاز ۱۶.۵ برابری ایران در مقایسه با چین
چندی پیش هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت در رابطه با مصرف بی رویه گاز گفته بود: ما به یک منبع بی‌نهایت گاز متصل نیستیم و این ذهنیت باید در مردم اصلاح شود، الان ایرانِ ۸۵ میلیون نفری، معادل چینِ یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفری گاز مصرف می‌کند. اینگونه که فلاحتیان گفته است یعنی مصرف گاز در کشور ما ۱۶.۵ برابر چین است. البته با در نظر گرفتن میانگین جهانی مصرف انرژی در ایران حداقل ۲ برابر است.
با دمای ۱۸ تا ۲۱ درجه و صرفه‌جویی ناترازی گاز نخواهیم داشت
به گفته فلاحتیان اگر بتوانیم حداقل ۱۰ درصد از مصرف گاز صرفه‌جویی کنیم تقریباً همه مشکلات ناترازی گاز کشور حل می‌شود. اگر یکی دو درجه دمای خانگی را کمتر تنظیم کنیم و در محدوده دمای رفاه ۱۸ تا ۲۱ درجه قرار دهیم، معادل تولید دو فاز عسلویه، گاز آزاد شده و مشکل کسری گاز کشور مرتفع می‌شود، بدین ترتیب گاز بیشتری نیز به صنایع می‌رسد و تولید ثروت صورت می‌گیرد. اما موضوع به همین جا ختم نمی‌شود و کارشناسان امر معتقدند که نه تنها مردم در صرفه جویی گاز کوشا باشند بلکه کشور ما از لحاظ زیر ساختی هم باید مورد توجه قرار بگیرد. محمد امین نبی سروستانی، کارشناس انرژی در رابطه با این مساله به مهر می‌گوید: کشور ایران با ۳۲.۱ تریلیون متر مکعب دومین دارنده ذخایر متعارف گاز طبیعی جهان است. بنابراین به عنوان یکی از کشورهای دارنده ذخایر عظیم گازی، باید علاوه بر تأمین نیازهای داخل، در تجارت این حامل انرژی ایفای نقش کند و سهم مناسبی از صادرات و تجارت گاز را به خود اختصاص دهد.
وی ادامه داد: در سال ۲۰۲۱ سهم تولید گاز ایران ۶.۴ درصد و سهم مصرف ۶ درصد بوده است و تقریباً همه مقادیر تولیدی به مصرف داخل رسیده است. بر اساس ارزیابی‌ها در سال ۲۰۲۱ سهم صادرات گاز ایران ۱.۴ درصد و سهم تجارت گاز ایران ۰.۷ درصد بوده که این میزان از سهم صادرات و تجارت گاز برای کشوری که دارنده دومین ذخایر گازی جهان است، مناسب نیست.
سروستانی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر با ناترازی گاز مواجه هستیم، اضافه کرد: چند سالی است که با ناترازی روبه‌رو هستیم؛ در کوتاه‌مدت هر چند با ارائه راهکارها و تلاش‌های مضاعف این وضعیت را پشت سر می‌گذاریم و با قطع گاز صنایع یا محدودسازی در ارائه خدمات به آن‌ها از فرصت‌های ارزش‌آفرین اقتصادی صرف نظر می‌کنیم، اما چنان که فکری اساسی نشود و اقدامات مؤثر برای رفع این ناترازی با تأخیر مواجه شود؛ اثرات آن جبران ناپذیر و سنگین‌تر می‌شود. بنابراین نیازمند برنامه‌ریزی و اقدام مؤثر برای بهره‌مندی از مزایای چند بعدی (اقتصادی، امنیتی و سیاسی) گاز هستیم.
نباید از مدیریت مصرف غافل ماند
این کارشناس انرژی اضافه کرد: یکی از راهکارهای مؤثر در پاسخگویی به حل مشکل ناترازی و افزایش سهم صادرات و تجارت، مدیریت مصرف و صرفه‌جویی است، الگوی نادرست مصرف خانگی و صنعتی باعث شده که مصرف بهینه و به اندازه نباشد و همه آنچه را که تولید می‌کنیم به مصرف برسانیم. سرانه مصرف انرژی ما نسبت به کشورهایی نظیر چین و آمریکا بالا است و نباید از مدیریت مصرف و کنترل تقاضا غافل ماند. یارانه زیاد انرژی در کشور و ارزان بودن آن در مقایسه با سایر کشورهای جهان سبب شده تا از بخش‌های خانگی گرفته تا صنایع و نیروگاه‌ها عزمی برای بهینه‌کردن مصرف نداشته باشند.
وی اضافه کرد: همچنین دسترسی آسان به انرژی گاز در کشور موجب شده تا مصرف این سوخت به شکل سرسام‌آوری در سال‌های اخیر افزایش پیدا کند، به طوری که بیش از ۷۵ درصد از سبد انرژی کشور به گاز تعلق دارد و میزان تولید روزانه گاز ۱۰۴۰ میلیون متر مکعب است که با ورود به فصل سرما و افزایش برودت هوا بیش از ۶۰۰ میلیون متر مکعب به صورت روزانه در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود. با توجه به سهم زیاد بخش خانگی و تجاری از مصرف گاز، با کنترل مصرف در این بخش می‌توان حجم قابل توجهی از مصرف گاز را کاهش داد.
راهکارهایی برون رفت از ناترازی گاز
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه راه حل های آسان و کم هزینه‌ای برای بهینه سازی مصرف گاز وجود دارد، اضافه کرد: با راه کارهایی ساده می‌توان در مصرف گاز صرفه جویی کرد که نیازمند تصمیمات جدی از سوی دولت و همراه مردم است، به عنوان مثال دو جداره و عایق کردن درها و پنجره‌ها، بررسی وضعیت سلامت دودکش‌ها و برطرف کردن معایب، استفاده از پرده‌های ضخیم، رعایت دمای ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی گراد، استفاده از لباس‌های گرم و مناسب در منزل، بستن کانال‌های کولر با پوشش‌های ضخیم و مناسب، بررسی وضعیت سلامت موتورخانه‌ها و انجام تعمیرات و سرویس‌های دوره‌ای، انتخاب سیستم گرمایشی با مصرف بهینه، استفاده از سیستم ترموستاتیک جهت تنظیم هوشمندانه دمای خانه و.... از جمله راهکارهای کاهش هدر رفت انرژی است.
وی در خاتمه اضافه کرد: بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف به سرمایه‌گذاری نیاز دارد، پروژه‌های بهینه‌سازی در صورتی محقق می‌شوند که ظرفیت‌های صادراتی گاز طبیعی گسترش پیدا کنند و مازاد گاز تولید شده به بازار کشورهای منطقه صادر شود. با توجه به موقعیت ژئوپلتیک ایران و بهره‌مندی از ذخایر عظیم گازی و وجود بازار تجارت گاز در کشورهای منطقه نیاز است تا اهمیت این فرصت را درک و به بهترین شکل از آن استفاده کرد که آورده‌های اقتصادی حاصل از صادرات گاز این انگیزه را ایجاد می‌کند که صرفه‌جویی و مصرف صحیح صورت بگیرد و به عنوان منبعی برای تأمین مالی پروژه‌های بهینه‌سازی در نظر گرفته شود.
خبرنگار مهر در انتها اضافه می‌کند اگر چه برای برون رفت از وضعیت فعلی راه حل های متفاوتی مانند افزایش تعرفه‌های خانگی و جریمه‌های نجومی وجود دارد، اما به نظر می‌رسد بهترین راه حل صرفه جویی در مصرف گاز و استفاده بهینه از آن است. چرا که اگر چنین رویه‌ای ادامه دار شود ممکن است ایران با وجود ذخایر عظیم گازی مجبور به واردات گاز شود.
کد خبر 5678836منبع: مهر
کلیدواژه: نفت گاز مصرف گاز بورس وزارت جهاد کشاورزی مسکن بازار مسکن عرضه خودرو در بورس تسهیلات بانکی ساخت و ساز محورهای مواصلاتی بازار سرمایه قیمت خودرو بورس کالا لایحه بودجه وزارت راه و شهرسازی قیمت سکه بهار آزادی میلیون متر مکعب ناترازی گاز مصرف گاز بهینه سازی صرفه جویی تجارت گاز بخش خانگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۱۷۴۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معمای بنزین در ایران
فرارو-مدتی پیش، هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران مدعی شد که در ۵ سال آینده گاز، برق، نفت، بنزین و گازوئیل نخواهیم داشت و اشاره کرد که پشت پرده این شرایط، وجود رانت در بخش انرژی کشور است.
به گزارش فرارو، اورعی تاکید کرد: «ما نه با مشکل ناترازی بلکه با «ناترازی فزاینده» روبه‌رو هستیم. در سال‌جاری به میزان ۴ میلیارد دلار بنزین و گازوئیل وارد شده و این رقم در سال آینده به دو برابر افزایش خواهد یافت. تدوین یک سیاست انرژی از سوی شخصیت‌های صادق و سالم در حال حاضر به نظر او بهترین راهکار جلوگیری از رشد این ناترازی است. فایده‌اش این است که روزانه حداقل ۱۰ میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق می‌شود که معادل هزار تانکر یا هزار تریلی است.»
این آمار‌های اورعی که به اسفندماه سال گذشته بر می‌گردد، در شرایطی مطرح شده که جواد اوجی، وزیر نفت، ۱۵ فروردین امسال اعلام کرد مصرف بنزین طی ۱۴ روز عید، تقریباً حدود هفت میلیون لیتر نسبت به سال گذشته رشد کرده است. فریدون عباسی‌دوانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز برای مقابله با قاچاق‌های احتمالی بنزین گفته است: «حذف کارت سوخت جایگاه‌ها و شناسایی کارت سوخت شخصی به مثابه کارت شناسایی هر شخص، راه‌حلی کارا برای افزایش شفافیت در بحران بنزین و کاهش قاچاق خواهد بود.»
در کنار این مسائل، بسیاری از کارشناسان معتقدند خودرو‌های فرسوده، وضعیت را پیچیده‌تر می‌کنند. خودرو‌هایی که عمدتا داخلی هستند و حداقل دو برابر استاندارد جهانی بنزین مصرف می‌کنند. افزون بر این، بر اساس آمار‌های وزارت نفت در سال۱۴۰۲ پنج و نیم میلیارد لیتر بنزین و گازوئیل وارد کشور شده است که ارزش تقریبی آن چهار میلیارد دلار است. اورعی در این باره نیز ابراز نگرانی کرده و سال گذشته حدس زده است که در سال ۱۴۰۳ این ارقام دو برابر می‌شود. او تاکید کرده: «فاجعه اینجاست که ما باید درآمد دو ماه یا یک‌ششم کل درآمد صادرات نفت سال ۱۴۰۳ را به واردات بنزین و گازوئیل اختصاص دهیم. خلاصه کلام اینکه تقریبا می‌شود گفت ما هر کوچه یا هر جایی که می‌توانستیم اشتباه برویم، اشتباه رفتیم. تقریبا در تمام دنیا خودرو ارزان و سوخت گران است، ولی در کشور ما برعکس خودرو گران و سوخت ارزان است. این‌ها اتفاقی نیست و بوی فساد از آن به مشام می‌رسد.»
با توجه به این اطلاعات پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که چشم انداز تولید، خرید و مصرف حامل‌های انرژی در کشور چگونه خواهد بود و آیا موانع تحریمی در مشکلات ناترازی کشور نقش ایفا می‌کنند؟ نصر الله زارعی، معاون پیشین شرکت مهندسی و توسعه نفت و کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
رفع تحریم‌های انرژی از نان شب واجب‌تر استنصرالله زارعی به فرارو گفت: «این موضوع که تولید کنندگان و مصرف کنندگان انرژی هر یک وظایفی دارند مشخص است، اما در کشور با فقدان یا عدم وجود یک نهاد تنظیم گر و سیاست گذار، رو به رو هستیم که باعث شده بخش تولید به راه خود برود و بخش مصرف نیز به راه خود. متاسفانه، چون این مسیر کنترل نشده است، ما با شدت مصرف انرژی عجیبی رو به رو هستیم که چندین برابر هنجار تعریف شده برای کل دنیا است. همچنین بهینه سازی مصرف سوخت در کشور ما رها شده است. وزارت نفت به عنوان متولی تولید انرژی یا همان نفت و گاز در کشور، وظیفه تولید و عرضه انرژی مورد نیاز کشور را بر عهده دارد. وزارت نفت، انرژی مورد نیاز بخش‌های صنعت، مصرف خانگی و تجاری و صنایع انرژی بر مثل پتروشیمی‌ها را تامین می‌کند؛ بنابراین معتقدم باید دو بخش مذکور را در کنار هم ببینیم تا درک کنیم روند ناترازی‌ها چگونه است و چرا فزاینده است و شاهد واگرایی تولید و مصرف هستیم. افزون بر این، حقیقت این است که در کشور ما بخش‌های انرژی تجدید پذیر مثل انرژی خورشیدی و باد حداکثر یک درصد از بازار انرژی را تسخیر کرده و عمده انرژی ما از همان سوخت‌های فسیلی تامین می‌شود.»
وی افزود: «اگر قرار باشد در بخش تولید و عرضه صنعت نفت کشور، شاهد تحولی باشیم، باید قطعا و حتما تغییراتی محسوس در حوزه سیاست‌های موثر در این حوزه داشته باشیم که موثرترین این تغییرات نیز به بخش تحریم‌ها مرتبط است. به اعتقاد من، رفع تحریم‌ها نه فقط برای بخش نفت کشور بلکه برای کل اقتصاد کشور، از نان شب نیز واجب‌تر است. در بخش مصرف، وزارت نیرو یکی از بزرگ‌ترین مصرف کنندگان انرژی کشور است که هم درگیر موضوع سیاست گذاری است و هم برنامه ریزی و اجرا. نیروگاه‌های ما، نیروگاه‌های قدیمی هستند و نسبت به نیروگاه‌های استاندارد دنیا، بازدهی پایینی دارند. در سراسر دنیا شاهد فعالیت نیروگاه‌های جدیدی هستیم که از تکنولوژی‌های روز دنیا بهره می‌برند. این نیروگاه‌ها بالای ۵۵ درصد راندمان دارند. این در حالی است که برخی نیروگاه‌های ما تنها ۲۰ درصد بازدهی دارند. از همین جا می‌توان به اختلاف فاحش در بازدهی پی برد. ما در این وضعیت، سرمایه سوزی بالایی داریم. همچنین در بخش انتقال و توزیع انرژی با مشکلاتی مواجهیم چرا که سیستم‌های انتقال ما نیز به شدت فرسوده هستند. در نتیجه انرژی هدر شده ما از نیروگاه‌ها تا رسیدن به خانه‌ها بسیار زیاد است.»
معمای بی توجهی به کیفیت خودرو‌های داخلیاین کارشناس حوزه انرژی گفت: «این مشکل بار‌ها تکرار شده که صنایع خودرویی ما اصلا رقابتی با خودروسازی جهان ندارند و این در حالیست که مشکل خودروسازی ما چندان ربطی به تحریم‌ها ندارد و بیشتر به مشکلات مرتبط با دو شرکت خودروساز ما بر می‌گردد. شرکت‌های خودروساز ما رقبای سرسختی هم ندارند که مجبور باشند دست به نوآوری زده و تکنولوژیِ‌های خود را به روزرسانی کنند. در نتیجه سالهاست در حوزه خودروسازی کشور شاهد تکرار مشکلات هستیم. این نقد که گفته می‌شود چرا در کشور ما خودرو گرانقیمت و سوخت ارزان است، در حالی که در دیگر کشور‌ها شرایط معکوس است، نقد درستی است. طبیعیست که خرید خودرو گرانقیمت با استهلاک کمتر که مصرف سوخت کمتری هم داشته باشد، بسیار به صرفه‌تر است. این که مسئله به این روشنی در کشور ما سال‌های سال بدون حل باقی مانده است، فاقد هر نوع منطق حمایتی سازنده است و این نوع رفتاری که در قبال صنعت خودروسازی کشور شده، در عمل، خسارات بزرگی به اقتصاد کشور وارد کرده که حتی می‌تواند تا ده‌ها میلیارد دلار براورد شود.»
وی افزود: «اما با همه این موارد، همچنان این معما در جای خود باقیست که وقتی رهبری در سال ۱۴۰۰ صراحتا از کیفیت خودرو انتقاد کرده و خواستار تغییر و تحول شدند و همچنین آقای رئیسی برای بازدید به کارخانه ایران خودرو رفتند و صراحتا اعلام کردند که باید واردات خودرو آزاد شود، اما تا امروز که این گفتگو انجام می‌شود می‌بینیم که نماینده‌های مجلس صحبت از معطل ماندن آیین نامه‌های واردات خودرو در دفتر وزیر صمت یا معاون اول ریاست جمهوری می‌کنند و سپس تکذیبیه ارائه می‌شود. درواقع این وضعیت بسیار پیچیده است که از یک سو می‌دانیم باید خودرو وارد کشور شود و از سوی دیگر یک اراده قوی برای به نتیجه نرسیدن این تلاش‌ها وجود دارد. انتظار می‌رود که مسئولان تلاش کنند که این موضوعات به نتیجه رسیده و شاهد تحولاتی در حوزه خودرو کشور باشیم چرا که هر روزی که می‌گذرد هزینه‌های روی دوش مردم افزایش پیدا می‌کند.»
آمار‌های بخش بنزین در هاله‌ای از ابهاممعاون پیشین شرکت مهندسی و توسعه نفت گفت: «در حال حاضر نرخ تولید بنزین در کشور ما مشخص است، برنامه‌ای هم که برای افزایش تولید داریم گروگان گرفته شده بحث تحریم است و ما به سرمایه گذاری لازم و تکنولوژی روز نیز دسترسی نداریم. آمار و ارقام حکایت از آن دارد که افزایش تولید بنزین نداریم و به عبارتی تولید ثابت است و چشم اندازی هم که در برنامه هفتم توسعه داریم درواقع دنباله‌ای است از برنامه ششم توسعه، بدون آن که تغییری در سیاست‌های ما رخ داده باشد. حالا به این معادله فکر کنید که تولید ما ثابت است، اما مصرف ما بین ۶ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است. سال گذشته صحبت از این بود که ۲ میلیارد تا ۳ میلیارد دلار بنزین وارد شده است و امسال هم صحبت از ۵ میلیارد دلار است و به احتمال زیاد این ارقام در طول سال‌های آتی روند افزایشی را طی خواهد کرد. همچنین نفت خام کشور نیز درگیر مشکلات تحریم است و منابع ارزی ما نیز محدود شده است؛ بنابراین کاملا مشخص است که همزمان با روند صعودی هزینه واردات بنزین که از رقم صادرات نفت خام ما کم می‌شود، با مشکلاتی بسیار بزرگ مواجه خواهیم شد.»
وی افزود: «ما در کل کشور با یک مشکل بزرگ مواجهیم و آن هم عدم دسترسی به آمار و اطلاعات یا عدم دسترسی به مکانیسم جمع اوری آمار دقیق است. در نتیجه ما کلیات تولید و فروش و واردات را کنار هم می‌گذاریم و حدس میزنیم مصرفمان چقدر است. یکی از وظایف اولیه که برای کارت سوخت تعریف شده بود، وظیفه بررسی و کنترل نرخ مصرف بود. یک هدف دیگر کارت سوخت نیز، کنترل قاچاق سوخت بود. در حال حاضر چه کسی به شفافیت می‌داند چه تعداد کارت سوخت داریم و چه تعداد از این کارت‌ها واقعی است. جای تعجب ندارد که با این شرایط، اعدادی که در زمینه قاچاق سوخت مطرح می‌شود، بسیار بزرگ باشند. ما اصلا به هیچ عدد و رقم درستی دسترسی نداریم و مجبوریم از مهندسی معکوس برای پیش بینی‌های خود استفاده کنیم، این در حالیست که باید یک پایگاه داده کنترل دقیق داشته باشیم و بدانیم که دهک‌های مختلف در جامعه ما در چه حدی برداشت بنزین انجام می‌دهند. گام اول در اجرای سیاست‌های کنترل مصرف بنزین و فراورده‌های نفت و این است که بتوانیم به داده‌های دقیق و درست دسترسی داشته باشیم. ما یا به چنین پایگاهی دسترسی نداریم یا اگر داریم هنوز تکمیل نشده است.»
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود